Het draait allemaal om duidelijkheid. Je wilt precies zwart-op-wit hebben wat de opdracht inhoudt, welke verantwoordelijkheden je als zzp’er hebt en waar de grenzen liggen van de samenwerking met de opdrachtgever. Hiermee voorkom je onverwachte twistpunten en grijp je niet mis als er twijfel ontstaat over je zelfstandigheid. Afspraken over tarief, facturatie en de looptijd zijn hierbij net zo belangrijk als de omschrijving van het werk.
Vergeet vooral niet om vast te leggen hoe jij de werkzaamheden uitvoert. Zo geef je aan dat je eigen baas blijft over je planning, locatie en middelen. Ook afspraken over eventuele vervanging bij ziekte en de geheimhouding zorgen dat je netjes binnen de regels van de Wet DBA blijft. Het voorkomt dat je onverhoopt toch in loondienst belandt, met alle risico’s van dien voor zowel jou als je opdrachtgever.
Als zelfstandige weet je: de offerte is meer dan een bedrag onderaan de streep. Het is je beschermlaag tegen schijnzelfstandigheid. Belangrijke punten die horen in je offerte zijn een heldere taakomschrijving, zelfstandigheid, eigen verantwoordelijkheid, duidelijke afspraken over betaling en beëindiging van de opdracht. Zo houd je alles DBA-proof, werk je zonder zorgen én behoud je die waardevolle vrijheid als ondernemer.
Wat verstaan we onder DBA-proof afspraken in je offerte?
Wie als opdrachtgever of zelfstandige aan de slag wil zonder werkgeversrisico’s, moet de nodige aandacht besteden aan de afspraken in de offerte. DBA-proof werken betekent dat je volgens de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties opereert. Dit is een wet die sinds 1 mei 2016 geldt in Nederland en die bedoeld is om schijnzelfstandigheid te voorkomen. De Belastingdienst toetst op een juiste verhouding tussen opdrachtgever en opdrachtnemer, dus welke afspraken je vastlegt in de offerte maakt het verschil tussen veilig samenwerken en een uitzend- of payrollconstructie.
Voorkom dat je binnen het gezagscriterium werkt door afspraken te maken op basis van gelijkwaardigheid, vrijheden, en concrete resultaten. Marcel Kanis van Access2Work adviseert altijd de modelovereenkomsten van de Belastingdienst als ijkpunt te gebruiken, maar die sluiten zelden naadloos aan in de praktijk van flexibele samenwerkingen.
DBA-proof offerte: welke afspraken mogen níet ontbreken?
Een goede, DBA-proof offerte bevat heldere afspraken die werkgeversrisico’s vermijden en de samenwerking als echte opdracht duidelijk maken. De volgende elementen mogen nooit ontbreken:
- Reikwijdte van de opdracht: Omschrijf glashelder wat de zelfstandige precies gaat doen, inclusief de beoogde resultaten, eindproducten (deliverables) en einddatum.
- Vrijheid van uitvoering: Benoem expliciet dat de opdrachtnemer zelf bepaalt hóe en wanneer het werk wordt uitgevoerd, zonder hiërarchische aansturing.
- Verantwoordelijkheden opdrachtgever: Geef aan dat de opdrachtgever geen verplichtingen heeft als het gaat om bijvoorbeeld begeleiding, scholing of toezicht.
- Zelfstandigheid en vervangbaarheid: Maak duidelijk dat de zzp’er zelfstandig werkt en eventueel vervanging mag regelen, bijvoorbeeld bij ziekte of vakantie.
- Risico’s en aansprakelijkheid: Leg vast dat de ondernemer zelf verantwoordelijk is voor eigen aansprakelijkheid, verzekeringen en het zelf oplossen van fouten.
Tip: Neem in de offerte ook een bepaling op dat de samenwerking steeds op projectbasis plaatsvindt en vanzelf eindigt als het project klaar is.
Geschiedenis van DBA-proof werken en het belang van correcte afspraken
De Wet DBA is in het leven geroepen als antwoord op groeiende schijnzelfstandigheid in sectoren als de zorg, ICT, bouw en onderwijs. Zeker na de afschaffing van de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) in 2016 is het belang van concrete afspraken over het ‘hoe’ en ‘wat’ in de samenwerking verder toegenomen. Toezichthouders als de Belastingdienst gebruiken deze afspraken om te beoordelen of ze te maken hebben met een echte opdrachtgever-opdrachtnemer relatie, of dat er sprake is van verkapt dienstverband.
Talloze organisaties, waaronder de Kamer van Koophandel en brancheverenigingen zoals ZZP Nederland, waarschuwen dat vaagheden in de offerte tot naheffingen, boetes en juridische procedures kunnen leiden. Door vóóraf alles in heldere taal vast te leggen, verklein je alle risico’s voor beide partijen.
Praktisch stappenplan: Zo stel je veilig een DBA-proof offerte op
Het proces om tot een veilige overeenkomst te komen bestaat uit een paar overzichtelijke stappen, waarmee elke zelfstandige én werkgever direct aan de slag kan:
- Start met een duidelijk projectvoorstel: Beschrijf het afgebakende project of takenpakket en de verschillende doelen die je samen wilt realiseren.
- Leg de zelfstandigheid contractueel vast: Zet in de offerte dat de opdrachtnemer volledig zelfstandig mag werken, zonder toezicht of instructie van de opdrachtgever.
- Bepaal de vorm van oplevering: Omschrijf op deliverables of projectbasis wat het resultaat moet zijn en wanneer je mag factureren.
- Maak afspraken over vergoeding en betalingswijze: Benoem het afgesproken tarief, de correcte manier van facturatie en eventuele extra kosten die doorbelast kunnen worden.
- Zorg voor een zelfstandigheidsverklaring: Neem op dat de opdrachtnemer eigen verzekeringen heeft en zelf verantwoordelijk is voor belasting en sociale premies.
Veelgemaakte fouten bij afspraken in een DBA-proof samenwerking
Niet alle afspraken in een offerte dragen bij aan DBA-proof werken. Soms maken partijen per ongeluk afspraken die de samenwerking alsnog op een dienstverband laten lijken. Hier een paar voorbeelden van wat je juist nìet moet doen:
- Vastleggen van een verplicht werkrooster: Zodra je werktijden of aanwezigheid noteert, neig je naar dienstverband in plaats van opdracht.
- Verplichte deelname aan overleggen: Als de zelfstandige aan vaste overleggen móet deelnemen, is de gezagsverhouding te groot.
- Gebruik van bedrijfssoftware als verplichting: Geef de zelfstandige de vrijheid om eigen tools en middelen te kiezen.
- Vastleggen van alleen uurtarief zonder scope: Zonder duidelijke projectafspraken of deliverables, loop je het risico op schijnzelfstandigheid.
Leg daarom altijd de nadruk op project of resultaat en vermijd afspraken die sturing en indirect gezag bewijzen.
Welke tools en voorbeelden helpen bij DBA-proof offertes?
Platforms als Access2Work, AFAS en Exact bieden templates en digitale checklists om DBA-proof afspraken smart vast te leggen. Gebruik praktische hulpmiddelen zoals de Belastingdienst modelovereenkomst, maar pas deze altijd aan op de realiteit. Zelf gebruik je bij het opstellen bijvoorbeeld:
- Voorbeeldprojecten en deliverables: Specifieke omschrijvingen van wat het eindresultaat moet zijn, zoals “adviesrapport opleveren”, “IT-tool installeren” of “training verzorgen op eigen locatie”.
- Vrijheid van vervanging: Een bepaling die toestaat dat de zelfstandige het werk (onder voorwaarden) door een ander mag laten uitvoeren, zonder goedkeuring opdrachtgever.
- Specifieke uitsluiting van werkgeversverplichtingen: Opnemen dat de opdrachtgever geen verzekeringen betaalt, geen loonbelasting afdraagt en geen verlofregelingen toepast.
- Duidelijke tariefstructuur: Bijvoorbeeld: “Het overeengekomen uurtarief is inclusief alle kosten, de zelfstandige factureert na afronding van het project.”
Direct starten met DBA-proof samenwerken?
Wil je als freelancer zelf aan de slag met DBA-proof opdrachten en zorgen dat je vanaf de offerte alles goed hebt geregeld? Meld je dan aan via onze pagina voor zelfstandigen. Ben jij werkgever en werk je liever samen op basis van duidelijke DBA-proof afspraken zonder werkgeversrisico? Bekijk dan jouw mogelijkheden op onze pagina voor werkgevers en ontdek hoe Access2Work dit van begin tot eind voor je verzorgt. Zo investeer je in veilige, flexibele samenwerkingen met het vertrouwen van beide kanten.
Sluit je aan of werk met ons!
Of je nu zelfstandige bent of personeel zoekt – bij Access2Work vind je een veilige, flexibele samenwerking zonder gedoe.
Meest gestelde vragen
1. Welke afspraken moeten altijd in een offerte voor DBA-proof werken staan?
In je offerte moeten concrete afspraken staan over de opdrachtinhoud, de duur, de tarieven en de verantwoordelijkheden van jou als zelfstandige zelfstandige. Volgens de Belastingdienst en de modelovereenkomsten van de Wet DBA is het belangrijk dat je duidelijk omschrijft dat er géén gezagsverhouding is en dat je werkt op zelfstandige basis. Dit voorkomt dat de opdracht als verkapt dienstverband wordt gezien.
Ook moet je aangeven hoe de werkzaamheden worden uitgevoerd (denk aan: locatie, eigen gereedschap) en of vervanging mogelijk is. Tools als de Modelovereenkomst van de KvK, input vanuit experts als Peter Hoogland (belastingadviseur) en praktische checklists van Access2 zijn handig als je echt DBA-proof wilt werken. Check daarbij ook de richtlijnen van de Kamer van Koophandel en lees verder over veilig opdrachten aannemen.
2. Waarom is het belangrijk om tarief- en urenafspraken expliciet te vermelden in je offerte?
Duidelijke tariefafspraken – per uur, per opdracht of per project – zijn cruciaal om te laten zien dat er geen sprake is van een regulier loon, zoals geldt bij een arbeidsovereenkomst. Je voorkomt discussie over schijnzelfstandigheid als je in je offerte ook aangeeft hoe (en wanneer) je factureert, en dat je verantwoordelijk bent voor je eigen verzekeringen, pensioen en administratie.
Volgens de kennisbank van de Nederlandse Vereniging van Zelfstandigen en de Belastingdienst is een heldere urenregistratie en afgesproken periodiciteit van facturatie hét bewijs dat je echt als ondernemer werkt. Wil je weten hoe dat in het onderwijs uitpakt? Ontdek meer tips op deze handige pagina voor zzp’ers in het onderwijs in Amsterdam.
3. Hoe verwoord je zelfstandigheid en resultaatverplichting in je offerte volgens de Wet DBA?
Je toont zelfstandigheid door in de offerte te beschrijven dat je werkt vanuit je eigen onderneming (met KvK-inschrijving), eigen materialen gebruikt en zelf bepaalt hoe je het werk aanpakt. Zeg duidelijk dat de opdrachtgever géén inhoudelijke aansturing of directe leiding geeft: jij bent de expert, zoals DBA-specialisten van de Rijksoverheid adviseren.
Een resultaatverplichting vul je in door het gewenste eindresultaat of oplevermoment te beschrijven, zonder te melden wanneer, hoe en waar je precies aanwezig bent. Zo toon je maximaal ondernemerschap. Meer hierover vind je bij freelance opdrachten in het onderwijs, waar concrete voorbeelden van correcte afspraken staan.
4. Hoe dek je je in tegen werkgeversrisico met de juiste afspraken in je offerte?
Benoem in je offerte altijd dat je werkt op basis van opdracht, wat betekent dat je zelf verantwoordelijk bent voor je belastingen, verzekeringen en geen aanspraak maakt op arbeidsvoorwaarden als vakantiegeld of doorbetaling bij ziekte. Zo sluit je het werkgeversrisico voor de opdrachtgever uit – een eis van de Wet DBA.
Expertorganisaties als Access2 en fiscale platforms zoals ZZP Nederland raden aan te kiezen voor clausules waarin je je aansprakelijkheid en onafhankelijkheid expliciet opneemt. Wil je direct praktijkvoorbeelden zien? Kijk naar dit overzicht van zzp-opdrachten in het onderwijs, waar je templates vindt voor DBA-proof offertes uit de praktijk!
